Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2014

«Και στη Χούντα οι φοιτητές που εξεγείρονταν, θεωρούνταν εν δυνάμει τρομοκράτες»

Της Αλέκας Ζουμή

O πανεπιστημιακός Γιάννης Ζαϊμάκης μιλάει στο Κόκκινο για το ποδόσφαιρο στα χρόνια της Χούντας αλλά και το παρόν: «Αυτά τα πράγματα μου θυμίζουν αυταρχικές εποχές». 

Ο Γιάννης Ζαϊμάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης μιλάει στο Κόκκινο και την εκπομπή «Σκορ στο Κόκκινο» με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου.

Η συζήτηση περιλαμβάνει δύο ζητήματα: Το ποδόσφαιρο στα χρόνια της Χούντας και τις παρεμβάσεις του καθεστώτος στο λαοφιλές άθλημα και γενικότερα τον αθλητισμό. Αλλά και το «παρόν», τις αυταρχικές μεθόδους του πρύτανη Φορτσάκη και το συνεχόμενο αντιδημοκρατικό ολίσθημα κυβέρνησης και...
πρυτανείας.

Αναλυτικά:

«Αυτά που συνέβησαν στο ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό στα χρόνια της επταετίας έχουν και μια επικαιρότητα γιατί συνδέονται με διαδικασίες αυταρχικοποίησης της κοινωνίας και μηχανισμών κοινωνικού ελέγχου τους οποίους βέβαια είχαμε και στην μεταπολεμική Ελλάδα, δηλαδή το κράτος της δεξιάς μετά τον εμφύλιο έλεγξε πλήρως τον χώρο του αθλητισμού, αλλά στα χρόνια της επταετίας αυτός ο έλεγχος φτάνει στον απόλυτό του βαθμό.

Εχουμε τοποθέτηση αθλητικών επιτρόπων σε όλα τα αθλητικά σωματεία, έλεγχο των καταστατικών και των μελών του συλλόγου και διαγραφή όλων αυτών που προερχόταν από τον χώρο της Αριστεράς, επίσης τοποθέτηση χουντικών προσώπων στα αθλητικά σωματεία, απόλυτος έλεγχος των θεσμικών οργάνων σε κείνη την περίοδο και βεβαίως πελατειακά δίκτυα με τα σωματεία και ιδιαίτερα τα πιο δημοφιλή.

«Το ποδόσφαιρο σοβαρό διακύβευμα για την Χούντα»

Ο χώρος του αθλητισμού και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο ήταν ένα σοβαρό διακύβευμα για την χούντα διότι την ενδιέφερε πάρα πολύ να διαπαιδαγωγήσει κατά τα πρότυπα της ελληνοορθοδοξίας την κοινωνία και την νεολαία. Γνωρίζοντας ότι το ποδόσφαιρο ήταν ένα δημοφιλές και λαϊκό άθλημα, οι παρεμβάσεις ήταν συστηματικές», τόνισε μεταξύ άλλων.

Το πρώτο κύμα ‘εκκαθαρίσεων’ στα σωματεία το έχουμε με το ιδιώνυμο του Βενιζέλου, το επόμενο το έχουμε το 1947 με τα μέτρα εξυγίανσης καθώς τελείωνε ο εμφύλιος και οι νικητές επέβαλαν τις πολιτικές και στρατηγικές τους. Και το τρίτο μεγάλο κύμα το έχουμε στα χρόνια της χούντας όπου τα όποια προοδευτικά σωματεία τα εκκαθάριζαν.
Από την άλλη η χούντα είχε φιλικά σωματεία, έκανε παιχνίδια με αυτά, βεβαίως σε όλα τα δημοφιλή σωματεία είχε τους δικούς της ανθρώπους, δηλαδή είναι λάθος να πούμε ότι η χούντα υπερασπίστηκε την τάδε ομάδα μόνο και όχι την άλλη. Το ενδιαφέρον της ήταν διαφορετικό από σωματείο σε σωματείο δεν υπήρχε όμως κανένα που να έμενε εκτός του ενδιαφέροντος της χούντας. Μικρά σωματεία που είχαν διατηρήσει δεσμούς με το αριστερό και το εργατικό κίνημα είχαν πολλά προβλήματα. Ο Εργοτέλης ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα».

Για τις αυταρχικές μεθόδους κυβέρνησης αλλά και πρυτανικών αρχών

Αυτό είναι μία σημαντική αλλαγή που εμένα με ανησυχεί πάρα πολύ. Οχι μόνο για το ύφος, την αισθητική και το περιεχόμενο των πολιτικών του κυρίου Φορτσάκη αλλά και το ότι με μία συντονισμένη δράση στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας διαμορφώνεται ένα κλίμα το οποίο επηρεάζει σημαντική την κοινή γνώμη. Μου έκανε εντύπωση ένα πρόσφατο γκάλοπ που έδειχνε ότι η κοινωνία αποδέχεται αυτά τα μέτρα.

Ολα αυτά βέβαια συμβαίνουν μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες και στρατηγικές οι οποίες πείθουν την κοινή γνώμη ότι η ασφάλεια, η αστυνομοκρατία, ο αυστηρός κοινωνικός έλεγχος, ο νόμος και η τάξη,αυτό το περιβόητο δόγμα σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης θα μπορέσουν να πειθαρχικοποιήσουν την νεολαία, την κοινωνία και τους απείθαρχους χώρους.  Εχουμε λοιπόν από τη μία πλευρά αυτές τις ανησυχητικές πρακτικές που δεν τις είχαμε συνηθίσει στα πανεπιστήμια, δεν είχαμε συνηθίσει τέτοιο ύφος των πρυτανικών αρχών και από την άλλη έχουμε και μία κοινή γνώμη που αρχίζει να επηρεάζεται αρνητικά.

«Απάντηση με μαζικές κινητοποιήσεις και εγρήγορση»

Η απάντηση σε όλα αυτά είναι εγρήγορση, πάρα πολύ προσοχή, μαζικές κινητοποιήσεις, χωρίς εντάσεις και ακρότητες διότι νομίζω ότι κάποιοι περιμένουν αυτό το πράγμα, περιμένουν αυτόν τον καιρό να συμβεί κάτι στα πανεπιστήμια για να δυσφημίσουν τα πανεπιστήμια και να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τα ουσιαστικά, τα σημαντικά προβλήματα που έχει σήμερα το πανεπιστήμιο, χαμηλή χρηματοδότηση, προβλήματα υλικοτεχνικών υποδομών, προβλήματα με την έρευνα η οποία ουσιαστικά έχει σταματήσει παρά το ότι γίνεται μια πάρα πολύ σημαντική προσπάθεια, η οποία συνεχώς υποτιμάται και συνεχώς με διάφορους μηχανισμούς προπαγάνδας υποβαθμίζεται. Και αυτό είναι λίγο άδικο για τα πανεπιστήμια, άδικο για τους ανθρώπους που εργάζονται και κυρίως για τους φοιτητές μας, οι οποίοι αξίζουν ένα καλύτερο αύριο.

«Και στην Χούντα οι φοιτητές που έκαναν καταλήψεις θεωρούνταν εν δυνάμει τρομοκράτες»

Αυτά τα πράγματα μου θυμίζουν αυταρχικές εποχές. Γιατί και στα χρόνια της χούντας οι φοιτητές που έκαναν  καταλήψεις, οι φοιτητές που εξεγείρονταν και τότε θεωρούνταν ως προβληματικά άτομα και εν δυνάμει τρομοκράτες. Και ανησύχησα όταν άκουσα και μέσα στη Βουλή αντίστοιχες δηλώσεις. Αυτές είναι τομές στην πολιτική αρένα μιας κοινωνίας. Δεν είχαμε συνηθίσει τέτοιες ακρότητες,  δεν είχαμε συνηθίσει να ακούμε την υπεράσπιση της παρουσίας των ΜΑΤ στα πανεπιστήμια μέσα στον χώρο της Βουλής.

Αυτό εάν το συζητάγαμε πριν από λίγα χρόνια θα ήταν κάτι εντελώς παράδοξο, θα ήταν έξω από τον χώρο αυτού που λέμε αποδεκτός , κοινωνικός λόγος. Τώρα αυτά τα πράγματα συζητιούνται και υπάρχουν φωνές που συζητάνε ακόμη πιο αυταρχικά και κατασταλτικά μέτρα και με ανησυχεί γιατί αυτό το κλίμα περνάει εν μέρη και στα πανεπιστήμια,  υπάρχουν ακόμη και συνάδελφοι που δεν βλέπουν με αρνητικό τρόπο όλα αυτά για να μην πω ότι κάποιοι θεωρούν ότι επιτέλους πρέπει να τελειώσουμε με τους καταληψίες, διαμορφώνεται κλίμα φόβου, ο φόβος δεν είναι ποτέ καλός σε τέτοιες περιόδους.